Başlamadan anlaşılması gerekenler nelerdir?
Başlıkta da yazıldığı gibi bu yazımda pencere önünde nasıl meyve ağacı yetiştirileceği üzerine bu işi yaparken edindiğim bilgileri paylaşmaya çalışacağım. Öncelikle doğa sizden insan uydurması değerler beklemez, örneğin para, kariyer veya tatil gibi. Doğa zaten varlığı süresince bireylerin aksine esaretten kurtulmaya değil etrafa egemen olmaya çalışır, devletlerin ve toplumların aksine kendisine zarar verecek kararlar almaz ve taviz vermez. Bildiğimiz en uzun soluklu canlı düzeni doğadır, aksini biliyorsanız bence çıkıp söyleyin tarihe adınız altın harflerle geçecektir. Bunu algılayabiliyorsanız ilk aşamayı geçtiniz kabul edebilirsiniz. Doğada süreklilik vardır ve kendi içinden gelen hiç bir parça değersiz değildir. Her daim her parçayı bünyesinde tutarak kazanç sağlar. Örneğin çöp diye attığınız meyve kabukları, tohumları ve hatta kestiğiniz tırnağınız bile doğada bir yere sahiptir. Aslında bu çok eskiler ve atalarımız tarafından çok iyi biliniyordu, ne olduysa ilerlemek adı altında unutuldu gitti ve ekonominin bir parçası haline getirilmeye çalışılıyor. Bu da ikinci aşamaydı. Bunu da kabul ediyorsanız bir sonraki aşamaya geçelim.
Yapılması gerekenler nelerdir?
Şimdi gelelim fiziksel hamlelere; her şeyden önce bir saksıya ihtiyacınız olacak ekonomik düzeyinize göre bir sürü çeşitler mevcut. Ancak siz sıfır para harcayarak bu işi yapacağım diyorsanız bir arkadaşınızdan plastik bir şişe ödünç alın. Bu şişenin tabanına bir kaç tane delik açın. Bunu yapmaktaki amaç içine koyacağınız toprağın hava almasını sağlamaktır.
Bir diğer fiziksel hamle ise şişeyi toprak ile doldurmak. Ben genelde küçük el küreğimle ormandan toprak toplayıp saksıya koyuyorum. Çiçek toprağı adı altında satılan saçmalıklardan asla ve asla almayın. Çok kurak, çorak bir yerde yaşıyorsanız dahi Türkiye sınırları içinde saksınıza dolduracağınız her toprak işinizi görecektir.
Peki toprağı nasıl zenginleştireceğiz?
Ümit ediyorum ki sağlıklı bir yemek yeme alışkanlığınız vardır. Meyve veya sebze her ne yiyorsanız hepsinin artıklarını geniş ağızlı her tarafından hava alabilen bir tabağa koyun ve tabağınızı pencere önüne yerleştirin. Yaklaşık 2 ile 3 ay içerisinde kapkara toprağa dönüşecekler, bunu saksınıza doldurduğunuz toprağınız için gübre olarak kullanabilirsiniz. Ben en son yetiştirdiğim elma ve limon ağaçları için havuç kabuğu, gül kurusu, muz kabuğu ve uzayınca kestiğim tırnaklarımı (biliyorum garip gelebilir ancak organik olan her şey işinize yarayacaktır) kullandım.
Peki tohumu nereden bulacağız?
Meyve yediğinizi varsayıyorum veya en azından doğada beğendiğiniz bir ağacın meyvesini ormana gidip bulduğunuzu varsayalım. Bu meyveden çıkan tohumları toprağınıza dik şekilde gömün. Yüzeye en fazla 1-1.5 cm arası uzaklıkta olsunlar.
Peki bu tohumlar nasıl çıkacak?
Bu adımda sabır ve anlayış sizin için çok gerekli olacak. Çünkü tıpkı insanlarda olduğu gibi nasıl ki her doğan çocuk adam olmuyor 😀 Her çıkan tohumda 10 metre ağaç olacak diye bir kaide yok. Veya kimisinin çocuğu olmuyor, her tohumdan ağaç çıkacak diye bir durum söz konusu değil. Toprağınızı sürekli nemli tutmalısınız. İnsan ve diğer canlıların embriyoları birbirine çok benzer, bitkilerin tohumları da aynı insan embriyolarını andırır. Embriyo, anne rahminde nasıl bir sıvı içerisinde duruyorsa tohum da nemli toprağı sever. Bunun yanında sıcaklığın belirli bir seviyede olması gerekiyor. Bu sebeple eğer yaz mevsiminde bu işi yapacaksanız bol güneş gören bir yer seçip saksınızı oraya koyun, ara ara rüzgar alabileceği geceleri aşırı soğuk yemeyeceği bir yer olsun. Kışın bu işi yapacaksanız, pencere önündeki ısıtıcı petekleri kullanabilirsiniz. Bir nevi ev içi sera gibi düşünün. Sabırlı olun ve mümkün mertebe çok tohumu uygun aralıklarla ekin ki böylelikle fide olma şansı artsın. Yanyana koyduğunuz tohumların ikisi de fide olursa büyürken birbirlerine zarar verecekler ve daha geniş bir saksıya taşımak istediğinizde işler çok zor olacak. Taşıma sırasında bu sebepten ötürü çıkan bitkiyi öldürme riskiniz dahi var.
Fidelerin bakımı nasıl olacak?
Fideleriniz büyüdükçe ilk çıkan iki yaprağı kuruyacaktır. Bu yaprakları ve benzeri kurumuş parçaları toprağınızın üzerine koyun. Çünkü bu da aynı şekilde bitkinin gelişirken kullanacağı gübreyi oluşturacak. Böylelikle kurduğunuz dışa bağımlı ekosisteminiz dışa bağımlılığını azaltmış olacaksınız. İlk zamanlar kargalar pencere önüne koyduğum toprağımı deşip tohumları çalmış yerine kozalak gibi bir şeyler getirmişlerdi. Her şeye rağmen kuşlar düşmanınız değil, onlar bu tohumları alıp ağızlarında tutup ilginç yerlere taşıyabilir ve yeni ağaçların çıkmasına yardımcı olabilir. Onları görürseniz kovalamak yerine izleyin bence 🙂
Neden ağaç yetiştirmek isteyeyim ki?
Bunun kişiden kişiye değişen bir çok sebebi vardır. Benim kişisel görüşüm ekolojiden öğrenilecek çok şey olduğudur. İnsanın temel hırsı olan ne pasına olursa olsun yükselmenin ve bencilliğin temel ilacı doğadadır. Bireyselliğin çağdaş toplumlarda bu kadar yer edindiği bir zamanda göreceksiniz ki doğada bencillik yoktur. Doğa da çatışma vardır ancak bencillik kaynaklı bir çatışma değil, bu bir var olma çabasıdır. Biz insanlar ise kişisel güç elde etmeye bayılıyoruz, ortak bir değer varsa hemen yıkılsın istiyoruz. Oluşturduğumuz kültürel değerler bir ilizyon değildir, doğa bize bunu öğretiyor. Öte yandan sorumlu olma hissi ve gelişimi gözlemlemek paha biçilmez bir heyecan bence. Emek verdiğinizin yükseldiğini, geliştiğini görmek ve size düşünsel anlamda katkı sağlayarak geri besleme vermesi bence paha biçilmez. Emekler karşılıksız kalıyorsa ve bencillik bizi yalnızlığa itiyorsa ruhumuz mutluluğa kavuşamaz, Sırf bu sebepten şu hayat size verilmişken gören gözlerinizle tarihin bildiği en kararlı düzene destek verin çünkü o size ve sizden öncekilere hep destek verdi. Siz istemeseniz de o sizin bir parçanız..
Yetiştirdiklerimden örnekler
